Chiều nay nhỏ bạn từ Sài Gòn điện về cho mình trút một mớ tình thương mến thương. Trong cái mớ tùm lum không đầu không cuối đó có hình ảnh con cá bạc má.
Mình nói mùa câu đêm đến rồi. Sáng nào dưới bến cũng lủ khủ những giỏ cá bạc má tươi xanh. Nó nói dzậy hả dzậy hả, gởi cho tao mấy con nha. Con nhỏ này! Hễ nghe “ẩm thực” là con mắt sáng rực.
Nghề câu đêm làng mình diễn ra trong những đêm hè trời yên biển lặng. Cứ nửa buổi chiều, sau khi “o bế” lại dàn câu, nạp năng lượng cho bình ắc quy, chuẩn bị bóng đèn đầy đủ thì ngư dân cho thuyền xuất bến. Cách bờ khoảng vài ba cây số thì buông neo. Đêm vừa sập cửa là chong đèn. Câu một lèo đến gần sáng mới quay về. Cá câu đêm nhiều “chủng loại” lắm: cá nục, cá nhồng, cá phèn, cá đổng, cá ong… con nào con nấy tươi rói thấy đói cả bụng. Riêng cá bạc má là được ưa chuộng nhất vì con nào con nấy ú na ú nần, thịt lại thơm và ngọt, làm được nhiều món ngon. Giỗ chạp ở làng quê mà có cá bạc má chiên hoặc nướng rưới chút mắm ớt thì mâm cúng sáng ấm hẳn lên, chấp luôn mấy anh gà quay, bò bít tết, chả giò, chả lụa.
Dưới ánh mặt trời vừa rựng, da cá ngời biếc dờn dợn sóng ở phần lưng, sáng trắng dưới bụng, hai bên “má” cá ngời lên ánh bạc lấp lánh khiến mình nhìn không chán mắt - Ảnh: Trần Cao Duyên
Anh Hai mình có tiếng là “sát” cá bạc má. Nếu chọn ra ba người câu cá bạc má giỏi nhất làng chắc chắn có tên anh. Anh kể khi cá bạc má cắn câu thì sợi cước rung như thế nào, anh nới dây câu cho nó vùng vẫy “lần cuối” rồi đột ngột kéo lên thuyền ra sao… Mình nghe mà thèm mê man, nhiều lần năn nỉ anh cho đi theo một chuyến. Nhưng anh lắc đầu, nói ra biển ai “a lô” cho mày mà mày coi tao câu cá bạc má.
Không cho đi câu thì mình dậy sớm, xuống bến ngồi đợi anh. Khi chân mây ngoài biển xa ửng hồng thì thuyền câu tấp nập về. Cái túi lưới của anh đầy cá, nhiều nhất vẫn là cá bạc má. Dưới ánh mặt trời vừa rựng, da cá ngời biếc dờn dợn sóng ở phần lưng, sáng trắng dưới bụng, hai bên “má” cá ngời lên ánh bạc lấp lánh khiến mình nhìn không chán mắt.
Mẹ cắp rổ cá chạy ra chợ sau khi làm cơm cho anh. Với người câu đêm, bữa cơm sáng là bữa chính, ăn vào lúc rạng đông. Ăn xong, ngủ một lẻo tới chiều để bù lại cả đêm thức trắng. Mình ăn cơm cùng anh. Những lát cá bạc má nấu ngọt với cà chua, điểm tí hành ngò thôi mà ngon ơi là ngon. Dẻ miếng cá trắng ngần, chấm chút mắm dắm trái ớt xanh thì chao ôi, sao mà đậm đà thấm thía!
Trần Cao Duyên